bizden haberler
bizden haberler

Bilgisayar, Elektronik ve Elektrikli Teçhizat Sektörleri Ürün Esaslı Teşvik Kapsamında

ICT Media dergisinin Eylül 2019 sayısında yatırım teşvikleri ve destekleri sistemine yeni bir aracın eklendiğini duyurmuştuk: Ürün Esaslı Yatırım Teşvik Sistemi

O yazımızda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak Öncelikli Ürün listesi belirleneceğini, listede orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünler ile bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerin yer alacağını ve liste bir Tebliğ ile yayımlanacağını ifade etmiştik.

Ayrıca aynı Bakanlıkça yayımlanacak Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Tebliği ile öncelikli ürün listesindeki ürünlere ilişkin yatırımların desteklenmesine yönelik uygulama usul ve esasları belirleneceğini belirtmiştik.

Eylül ayının 18’inde hem ilk Öncelikli Ürün listesi hem de Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Esasları Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı.

Bu yazımızda Ürün Esaslı Yatırım Teşvik Sisteminin uygulama esaslarına ilişkin önemli konuları okuyucularımızla paylaşmak istiyoruz.

Hangi sektörler öncelikli ürün üretecek?

Birincisi yayınlanan Öncelikli Ürün Listesi Tebliğinde orta-yüksek ve yüksek teknoloji düzeyine sahip sektörler olarak

  • Kimya (NACE Kodu 20),
  • Eczacılık ile Tıbbi ve Dişçilikle İlgili Araç Gereçler İmalatı (NACE Kodu 21, NACE Kodu 3250),
  • Bilgisayar, Elektronik ve Optik (NACE kodu 26),
  • Elektrikli Teçhizat (NACE kodu 27),
  • Makine (NACE kodu 28),
  • Ulaşım Araçları (NACE Kodları 29 ve 30)

tespit edilmiş durumda.

Şu aşamada Tebliğde makine sektörüne ilişkin öncelikli ürünler belirlenerek ilk liste yayınlandı.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programının amacı

Programın amacı; Türkiye’de katma değerli üretimin artırılması amacı doğrultusunda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve bağlı/ilgili kuruluşları tarafından sağlanan destek ve teşviklerin orta-yüksek ve yüksek teknoloji seviyeli sektörlere yoğunlaştırılmasıdır.
Konuya iktisat bilimi açısından bakıldığında bir nevi ithal ikamecilik politikasını içeren Programla;

  • ithalat bağımlılığının azaltılması,
  • rekabet yoğunlaşması,
  • yurt içi üretim yetkinlikleri, küresel talebin gelişim trendi, gelecek potansiyeli gibi çeşitli kriterler göz önünde bulundurularak

belirlenen Öncelikli Ürün Listesine yönelik olarak Bakanlık tarafından sağlanan yatırım teşvikleri ile KOSGEB ve TÜBİTAK tarafından sağlanan proje desteklerinin tek pencere mekanizması ile sunulması öngörülüyor

Bu sayede yatırım projelerinin, uçtan uca bir yönetişim ve destek modeli ile Program kapsamında hayata geçirilmesi hedefleniyor.

Süreç nasıl işleyecek?

Ürün esaslı teşvik sistemi Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilk Öncelikli Ürün Listesini yayınlaması ile başladı. Yukarıda da belirttiğimiz üzere ilk liste makine sektörüne ilişkin olup bilgisayar, elektronik ve elektrikli teçhizat sektörlerinin yayınlanacak yeni listelerde yer alacağını öngörüyoruz.

Bundan sonraki çağrı planları, çağrı kapsamında yer alacak sektör ve ürünler ile çağrı takvimi Program Portalında duyurulacak.

ICT sektöründe faaliyet gösteren okuyucularımızın bu çağrıları takip etmesinde yarar var.

Programa sadece Türkiye’de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilecek olup çağrıya istinaden Program kapsamındaki desteklerden yararlanmak isteyen yatırımcı firma, Program Portalında duyurulan bilgi ve belgelerle Bakanlığa müracaat ederek çağrı planlarında öngörülen takvim ve yöntem çerçevesinde ön başvuru işlemini tamamlayabilecek.

Proje kapsamında yapılması öngörülen toplam harcamaların tutarından oluşan asgari proje tutarını karşılama koşulu aranacak.

Ön başvuru sonrasında kesin başvuru yapmaya davet edilen firma, çağrı planlarında öngörülen takvim dâhilinde, proje fizibilitesi ve bağımsız değerlendirme raporunun yanı sıra Program Portalında yayınlanacak diğer bilgi ve belgeler ile kesin başvurusunu tamamlamış olacak.

Kırtasiyeciliği azaltmak adına başvuru esnasında Bakanlığa sunulan bilgi, belge ve raporlar TÜBİTAK ve KOSGEB değerlendirme süreçlerinde de kullanılacak. Böylece daha önce üç kuruma aynı proje için ayrı ayrı ancak aynı belgelerle başvurulurken şimdi bir kez yapılan başvuru yeterli olacak.

Başvuru yapan firmalar ayrıca Bakanlık tarafından yetkilendirilen bağımsız danışmanlık firmalarından biri tarafından hazırlanacak olan bağımsız değerlendirme raporunu da Program Portalına yükleyecekler.

Projenin ARGE desteklerinden yararlanmasına karar verilmişse, bağımsız değerlendirme raporunun bedeli yararlanan kurumun hangisi olduğuna bağlı olarak TÜBİTAK ya da KOSGEB tarafından karşılanacak.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde oluşturulan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Değerlendirme Komitesince destekleme kararı verilen projeler için hangi destek unsurlarının tanımlanacağına ve ilgili mevzuatta yer alan sınır ve koşullar çerçevesinde kalmak kaydıyla destek unsurlarının miktar ve sürelerine, proje süreci boyunca sağlanacak toplam destek tutarına ilgili mevzuat çerçevesinde karar verilecek.

Devlet ne kadar destek verecek?

Proje kapsamında sağlanacak toplam destek tutarı, proje kapsamında üretilmesi öngörülen ürünü üretmek amacıyla kurulacak yatırım tesisinin üretime geçmesini müteakiben bu tesisin on yıl süresince sağlayacağı öngörülen cari yıl fiyatlarına göre hesaplanan toplam katma değer katkısının %50’sinden ve proje kapsamında yapılması öngörülen AR-GE ve yatırım harcamalarının toplam tutarından fazla olamayacak.

Program kapsamında desteklenmesine karar verilen projeler; TÜBİTAK tarafından, KOSGEB tarafından, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından sağlanan desteklerden yararlandırılacak.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Değerlendirme Komitesi, desteklenmesine karar verdiği yatırımlardan, projelerin nitelikleri ve destek ihtiyaçlarına istinaden uygun gördüklerinin, Stratejik Yatırımlar çerçevesinde desteklenmesine karar verebilecek.

Projelerin hangi destek unsurlarından yararlandırılacağı ise ilgili mevzuatta yer alan sınır ve koşullar çerçevesinde kalmak kaydıyla Komite tarafından belirlenecek.

Projenin izlenmesi, revizyonu, sonlandırılması ve tamamlanması

Destek kapsamına alınan her bir projenin izlenmesi AR-GE ve yatırım faaliyetleri süresince ve yatırım faaliyetleri sonrasında olmak üzere iki aşamalı olarak TÜBİTAK ve/veya KOSGEB tarafından yapılacak.

Yatırım sürecinde yatırım teşvik belgeli firmaların yerinde incelemesi her 6 ayda bir Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü personeli tarafından yapılacak.

Her 6 ayda bir temel proje ilerleme bilgilerini içeren proje izleme formu ve proje hakkında gerekli görülen değerlendirmelerin yapıldığı proje izleme raporu, program yönetim ofisine sunulacak.

Yatırımın tamamlanmasını müteakiben on yıl süresince kurulan yatırım tesisinin sağladığı toplam katma değer katkısı düzeyi firma tarafından yıllık bazda yeminli mali müşavir raporuyla hesaplatılarak izleyen yılın ilk izleme dönemi içerisinde program yönetim ofisine sunulacak.

Yatırımcı firma, yatırım süreci içerisinde yatırım kısımlarının her biri için en fazla üçer defa revizyon talebinde bulunabilecek olup revizyon talebini Program Portalı üzerinden yapılacak.

Proje kapsamında öngörülen yatırım süresinin bitiminden sonra 30 gün içerisinde projenin tamamlanma durumu konusunda karar alınması talebiyle Program Portalı üzerinden firmanın başvuruda bulunması gerekiyor.

Başarılı bir şekilde tamamlanan projeler için yatırım sonrası izleme sürecine on yıl boyunca devam edilecek.

Başarısız olduğu için belgesi sonlandırılan yatırımlar için ise ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde geri alınması gereken desteklerin geri alınması süreci söz konusu olacak.

Sonuç olarak;

Yerli sanayimizin ve teknoloji altyapımızın gelişmesi, cari açığın kapatılarak cari fazlaya dönüştürülmesi adına önemi bir adım atılmış oldu.

Üç farklı kurum tarafından (Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK, KOSGEB) verilen teşviklerin hem amaçsal çerçeveden hem kırtasiyecilik açısından hem de etkililik ve verimlilik açısından tek elden koordine edilecek olması girişimciler için oldukça önemli bir gelişmedir.


Bülent TAŞ bulent.tas@yeniekonomi.com.tr
Nazmi KARYAĞDINazmi KARYAĞDI

teklif isteyin

Formu doldurarak bize ulaşın. Uzman kadromuz en kısa zamanda size dönüş yapsın.